Read on Twitter
Al maanden kijken kabinet en parlement als een konijn in de koplampen. Het beleid tot nu toe is op z'n zachts gezegd naïef te noemen. Hard gezegd is het ronduit roekeloos. Een draadje... 1/26 https://twitter.com/WNLHaagseLobby/status/1513592240819605504
Sinds vorig najaar liggen – voor iedereen zichtbaar – een aantal tekortkomingen in het Nederlandse beleid bloot. Dan verwacht je een koerswijziging. Maar die zien we niet. Nog altijd krijgen leveringszekerheid en betaalbaarheid niet de prioriteit die nodig is. 2/26
Zo wil het kabinet ondanks de crisis liefst alle plannen van vóór de crisis doorzetten, zoals sluiting Groningen in 2023, sluiting Onyx-kolencentrale, productiebeperking overige kolencentrales, opheffen @GasTerraNL in 2024 en ombouw gasopslag Grijpskerk. 3/26
Belangrijke adviezen worden daarbij genegeerd, zoals van Gasunie – wettelijk adviseur op gebied van leveringszekerheid. Stel ombouw Grijpskerk uit, zegt Gasunie nadrukkelijk. https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/detail?id=2022D09726&did=2022D09726 4/26
Ook een advies van de Mijnraad – een ander belangrijk adviesorgaan – neemt het kabinet op belangrijke punten niet over: https://demijnraad.nl/file/download/265773d7-7a1b-4c45-b539-4a1692ece029/21-03-2022-mijnraadadvies-afhankelijkheid-import-russisch-aardgas.pdf https://twitter.com/MargrietKuijper/status/1509860823472259074 5/26
Waarom gebeurt dit? De politiek heeft zich de afgelopen jaren met zúlke grote woorden op meerdere dossiers zó vastgezet dat het vrijwel onmogelijk is om nog van koers te veranderen. Duurzaamheid had de hoogste prioriteit ten koste van leveringszekerheid en betaalbaarheid. 6/26
Saillant in dat kader was de uitspraak van minister Jetten over het tóch niet sluiten van Onyx-kolencentrale. Hij was "zeer teleurgesteld”. Maar het kabinet zou in deze crisis juist blij moeten zijn dat er nog een alternatief voor gascentrales is. https://nos.nl/index.php/artikel/2423374-kolencentrale-onyx-op-maasvlakte-toch-niet-dicht 7/26
Afhankelijkheid van het buitenland – en daarmee van Rusland – was de afgelopen jaren nooit een serieus onderwerp, ook al probeert kabinet nu de indruk te geven dat het die afhankelijkheid op het netvlies had: https://twitter.com/remcodb/status/1505613032201797633?s=20&t=m--N0DPlDh9RigLFZoPuDQ 8/26
Behalve op zee, wil politiek geen nieuwe gaswinning op land, niet in Groningen, geen steenkool, geen biomassa voor energiegebruik, wilde tot voor kort geen kernenergie, maar wil nu wel liefst per direct van Russische energie af. Dat gaat simpelweg niet samen. 9/26
Toch probeert de politiek tegen de klippen op het beeld overeind te houden dat al dat 'nee' samen optelt tot een energievoorziening waarbinnen betaalbaarheid, leveringszekerheid en en duurzaamheid in balans zijn. Dat is niet zo. 10/26
Nederland ging de afgelopen maanden al dicht langs het randje. Dankzij een milde winter en omdat Rusland de kraan niet heeft dichtgedraaid, ging het niet helemaal mis. Aankomende winter wordt nog veel spannender. 11/26
Leveringszekerheid voor grote gasgebruikers is er nu al niet. Het 'noodplan' van Nederland, zoals dat heet, is het afschakelen van (delen van) de industrie. Dat is geen 'plan', dat is redden wat er te redden valt zodra het fout gaat. Met alle economische schade van dien. 12/26
Wat betaalbaarheid betreft, @ABNAMRO deed onderzoek. Conclusie: “De explosief stijgende gas- en elektriciteitsprijzen kosten het Nederlandse bedrijfsleven dit jaar naar schatting 22 miljard euro extra." https://www.abnamro.nl/nl/zakelijk/insights/sectoren-en-trends/sectorprognoses/alle-sectoren/hoge-energieprijs-kan-bedrijfsleven-circa-22-mrd-kosten.html Dus. 13/26
Hoge rekeningen storten honderdduizenden gezinnen in de financiële problemen. De 'compensatiemaatregelen' van het kabinet lopen in de miljarden. Miljarden die we uiteindelijk ook met z'n allen weer opbrengen. Meer dan herverdeling van de pijn is het niet. 14/26
En er komen nog meer rekeningen aan. Zo bedraagt de vergoeding die het Rijk moet betalen aan de NAM voor het vullen van gasopslag Norg met pseudo-Groningengas naar verwachting zo'n 7,5 miljard euro. https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2022/04/01/uitkomst-arbitrage-geeft-duidelijkheid-over-vergoeding-voor-inzet-gasopslag-norg 15/26
De compensatie voor het bepérken van de productie van kolencentrales kan - volgens een berekening die NRC liet maken - zo'n 1,5 miljard bedragen. https://www.nrc.nl/nieuws/2022/04/04/kolencentrales-uitzetten-is-ineens-erg-duur-a4106835 16/26
Een vraagteken is nog wat de verplichte vulgraad van de andere gasopslagen - 80% op 1 november - gaat kosten. Ook dat kan in de miljarden lopen. Miljarden die de nationale portemonnee uitvliegen alsof er een gratis geldboom op het Binnenhof staat. 17/26
Uiteraard heeft Ned. niet in z'n eentje voor hoge prijzen gezorgd. Maar ook hier had het idee postgevat dat we wel konden stoppen met investeren in fossiel. Zie sommige pensioenfondsen. Dat had en heeft effect: wereldwijd wordt minder geïnvesteerd in fossiel. 18/26
Maar die afname werd en wordt onvoldoende gecompenseerd door hernieuwbaar. In combinatie met aantrekkende energievraag na Corona zorgde dat vorig jaar al voor hoge prijzen. Gazprom dat geen extra gas wilde leveren gaf het laatste zetje in EU. Meer vraag dan aanbod=probleem. 19/26
Wat wil en doet het kabinet? De energiebesparingscampagne die onlangs is gestart, is natuurlijk prima, maar verwacht daar geen wonderen van. Hoge prijzen zijn dé prikkel: bedrijven schakelen er door af, mensen douchen minder of zitten in een kouder huis. 20/26
Nederland wil meer aardgas uit andere landen importeren. De VS zegt te hulp te willen komen (of dat lukt moeten we nog afwachten, overigens). Onder meer hun schaliegas, waar de Tweede Kamer fel tegen is, zal straks Nederland uit de brand moeten helpen. Tja. 21/26
Ook kijkt de EU onder meer naar Qatar. Is de mensenrechten-situatie daar plots minder van belang? Of neem gasexporteur Algerije: https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-9-2020-0329_NL.html https://www.amnesty.nl/wat-we-doen/campagnes/qatar 22/26
Ook wil het kabinet versnelling van de uitrol van hernieuwbare energie. Prima, maar daar zitten we al behoorlijk aan onze max, zeker na de aankondiging van nog eens 10 GW extra wind op zee voor 2030. Vergeet ook niet de capaciteitsproblemen op het elektriciteitsnet. 23/26
Voor 'versnelling' van gaswinning op zee, wil het kabinet vergunningprocedures verkorten. Als dat kan, is het de vraag waarom dat niet eerder is gedaan. Bijvoorbeeld toen werd besloten om geen nieuwe gaswinning op land toe te staan en Groningen te sluiten. 24/26
Wat te doen? Schaf beperking kolencentrales tijdelijk af, doe Groningen nog niet definitief dicht, doe serieus onderzoek naar gaswinning met drukhandhaving, hef Gasterra nog niet op, stimuleer gaswinning kleine velden, ook op land en stel ombouw gasberging Grijpskerk uit. 25/26
Kom ook met een visie op leveringszekerheid, betaalbaarheid en duurzaamheid. Hoe wil het kabinet de komende jaren die drie met elkaar in balans brengen? Benoem de dilemma’s, weeg eerlijk de voors en tegens en maak dan keuzes. 26/26
p.s. O ja: diversificeer, diversificeer en diversificeer!
