Read on Twitter
የሰንበት ቅጥልጥል (Thread)
Thread 1
ለዛሬ ስለ መስቀል ከሀይማኖታዊ ትርጉሙ ሌላ ስለታሪካዊ ምንነቱ፣ በተለይ "የመስቀል መገኘት" (finding of the true cross) "ጠፍቶ ነበር እንዴ" ብላችሁ ለጠየቃችሁኝ የሌላ እምነት ተከታዮች፣ ይህን አቀረብኩ።
Thread 1
ለዛሬ ስለ መስቀል ከሀይማኖታዊ ትርጉሙ ሌላ ስለታሪካዊ ምንነቱ፣ በተለይ "የመስቀል መገኘት" (finding of the true cross) "ጠፍቶ ነበር እንዴ" ብላችሁ ለጠየቃችሁኝ የሌላ እምነት ተከታዮች፣ ይህን አቀረብኩ።
Thread 2
ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስ እና አብረውት የተሰቀሉት ቅዱስ ዲስማስና (ከቀኙ) ጌስታስ (ከግራው) የተሰቀሉባቸው መስቀሎች በተለይ የክርስቶስን ስም የያዘው መስቀል ደብዛው መጥፋቱ ያሳሰባት፣ክርስታናን በሮም ህጋዊ ሀይማኖት ያደረገው..
ጌታችን ኢየሱስ ክርስቶስ እና አብረውት የተሰቀሉት ቅዱስ ዲስማስና (ከቀኙ) ጌስታስ (ከግራው) የተሰቀሉባቸው መስቀሎች በተለይ የክርስቶስን ስም የያዘው መስቀል ደብዛው መጥፋቱ ያሳሰባት፣ክርስታናን በሮም ህጋዊ ሀይማኖት ያደረገው..
Thread 3
የንጉስ ቆስጠንጢኖስ (Constantine) እናት ንግስት እሌኒ (Helena) ከ326-328 ወደ ኢየሩሳሌም በመጓዝ ፍለጋውን ጀመረች። ታሪክ አዋቂ ሽማግሌዎችን አሰማርታ በጊዜው ከተለያዩ ቦታዎች ከክርስቶስ ጋር አብረው የተሰቀሉትን የዲስማስንና የጌስታስን..
የንጉስ ቆስጠንጢኖስ (Constantine) እናት ንግስት እሌኒ (Helena) ከ326-328 ወደ ኢየሩሳሌም በመጓዝ ፍለጋውን ጀመረች። ታሪክ አዋቂ ሽማግሌዎችን አሰማርታ በጊዜው ከተለያዩ ቦታዎች ከክርስቶስ ጋር አብረው የተሰቀሉትን የዲስማስንና የጌስታስን..
Thread 4
ግማደ መስቀሎች ብታገኝም የክርስቶስ ስም የተጻፈበትን መስቀል ግን ለማግኘት እንዳዳገታት እርሷ ግን በፍለጋውና በጸሎቱ እንደበረታች ታሪክ ጸሀፊው ጳጳስ ገላትያ የሲዛርያው (Gelasius of Caesarea) እና ሩፊነስ (Rufinus (344-411) ጽፈዋል። ሆኖም
ግማደ መስቀሎች ብታገኝም የክርስቶስ ስም የተጻፈበትን መስቀል ግን ለማግኘት እንዳዳገታት እርሷ ግን በፍለጋውና በጸሎቱ እንደበረታች ታሪክ ጸሀፊው ጳጳስ ገላትያ የሲዛርያው (Gelasius of Caesarea) እና ሩፊነስ (Rufinus (344-411) ጽፈዋል። ሆኖም
Thread 5
..የተለያዩ ቤተክርስቲያናት ንግስት እሌኒ በምን አይነት ሁኔታ መስቀሉን እንዳገኘችው አንድ አይነት መደምደሚያ የላቸውም። የኤርየንታል (Oriental) ኦርቶዶክስ ቤተክርስቲያናት የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋህዶን ጨምሮ ንግስቲቷ ለፍለጋ..
..የተለያዩ ቤተክርስቲያናት ንግስት እሌኒ በምን አይነት ሁኔታ መስቀሉን እንዳገኘችው አንድ አይነት መደምደሚያ የላቸውም። የኤርየንታል (Oriental) ኦርቶዶክስ ቤተክርስቲያናት የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋህዶን ጨምሮ ንግስቲቷ ለፍለጋ..
Thread 6
ካሰማራቻቸው አዋቂዎችና ሽማግሌዎች መካከል፣ ግማደ መስቀሉ ከቆሻሻ ማጠራቀሚያ ቁልል (landfill) ስር መቀበሩንና ይህንንም ፍለጋ በምሽት ችቦ በማብራት እንዳደረጉ ያምናሉ። ይሁንና የጥንታዊት ካቶላካዊት ቤተክርስቲያን ይህንን አቀራረብ..
ካሰማራቻቸው አዋቂዎችና ሽማግሌዎች መካከል፣ ግማደ መስቀሉ ከቆሻሻ ማጠራቀሚያ ቁልል (landfill) ስር መቀበሩንና ይህንንም ፍለጋ በምሽት ችቦ በማብራት እንዳደረጉ ያምናሉ። ይሁንና የጥንታዊት ካቶላካዊት ቤተክርስቲያን ይህንን አቀራረብ..
Thread 7
(narrative) አትቀበልም። ምክንያቱም ንግስት እሌኒ ኢየሩሳሌምን ለቃ ከሄደች በሁዋላ መስቀሉ እንደተገኘና ከቆሻሻ ቁልል ስር ተቀብሮ ነበር ከሚለው ይልቅ፣ ከተራራ ስር እንደተገኘ አጥብቀው ይከራከራሉ። የቀደመው (non reformist) ካቶሊክ..
(narrative) አትቀበልም። ምክንያቱም ንግስት እሌኒ ኢየሩሳሌምን ለቃ ከሄደች በሁዋላ መስቀሉ እንደተገኘና ከቆሻሻ ቁልል ስር ተቀብሮ ነበር ከሚለው ይልቅ፣ ከተራራ ስር እንደተገኘ አጥብቀው ይከራከራሉ። የቀደመው (non reformist) ካቶሊክ..
Thread 8
እምነት ተከታዮች በዚያን ዘመን ከቆሻሻ ቁልል ስር ተገኘ ብለው የሚያስተምሩ መምህራንን በብርቱ ትቀጣ ነበር።
የሆነው ሆኖ በርካታ ቀደምት ቤተክርስቲያናት የሮማ ካቶሊካዊት ቤተክርስቲያንን ጨምሩ የዚህን መስቀል ቁርጥራጭ (pieces of the cross
እምነት ተከታዮች በዚያን ዘመን ከቆሻሻ ቁልል ስር ተገኘ ብለው የሚያስተምሩ መምህራንን በብርቱ ትቀጣ ነበር።
የሆነው ሆኖ በርካታ ቀደምት ቤተክርስቲያናት የሮማ ካቶሊካዊት ቤተክርስቲያንን ጨምሩ የዚህን መስቀል ቁርጥራጭ (pieces of the cross
Thread 9
በእጃቸው እንደሚገኝ ይናገራሉ። የሮማ ካቶሊክ፣የግብጽ ኮፕቲክ፣የሶርያ አሲርያን፣የግሪክ ምስራቃዊ ኦርቶዶክስ የመስቀሉን የተለያየ ክፍል (fragmants) በእጃቸው እንደሚገኝ ሲናገሩ፣ ሀገራችን ኢትዮጵያም የመስቀሉ ግማድ..
በእጃቸው እንደሚገኝ ይናገራሉ። የሮማ ካቶሊክ፣የግብጽ ኮፕቲክ፣የሶርያ አሲርያን፣የግሪክ ምስራቃዊ ኦርቶዶክስ የመስቀሉን የተለያየ ክፍል (fragmants) በእጃቸው እንደሚገኝ ሲናገሩ፣ ሀገራችን ኢትዮጵያም የመስቀሉ ግማድ..
Thread 10
..በሰሜን ኢትዮጵያ በሚገኘው የመስቀል ቅርጽ ባለው ተራራ ላይ በተገነበው ግሸን ማርያም ቤተክርስቲያን ስል እንዳለ ይነገራል።
..በሰሜን ኢትዮጵያ በሚገኘው የመስቀል ቅርጽ ባለው ተራራ ላይ በተገነበው ግሸን ማርያም ቤተክርስቲያን ስል እንዳለ ይነገራል።
Thread 11
..የእወነተኛው መስቀል መገኘት (finding of the true cross) እና መታሰቢያነቱ በበለጠ ተቀባይነት ያለው በቀዳሚዉ ካቶሊካዊያን (non reformed Catholics) በምስራቅ ኦርቶዶክሳዊያን (Eastern Orthodox Church) እና በኦርየንታል ኦርቶዶክሳዊያን..
..የእወነተኛው መስቀል መገኘት (finding of the true cross) እና መታሰቢያነቱ በበለጠ ተቀባይነት ያለው በቀዳሚዉ ካቶሊካዊያን (non reformed Catholics) በምስራቅ ኦርቶዶክሳዊያን (Eastern Orthodox Church) እና በኦርየንታል ኦርቶዶክሳዊያን..
Thread 12
(Oriental Orthodox Churches) ነው። ከፕሮቴስታንት ቤተክርስትያናት መካከል የእዉነተኛ መስቀሉን መገኘት (finding of the true cross) የእንግሊካን ቤተክርስቲያንና ጥቂት የሉተራዊያን ቤተክርስቲያናት ብቻ ናቸው። ሌሎቹ የፕሮቴስታንት
(Oriental Orthodox Churches) ነው። ከፕሮቴስታንት ቤተክርስትያናት መካከል የእዉነተኛ መስቀሉን መገኘት (finding of the true cross) የእንግሊካን ቤተክርስቲያንና ጥቂት የሉተራዊያን ቤተክርስቲያናት ብቻ ናቸው። ሌሎቹ የፕሮቴስታንት
Thread 13
ቤተክርስቲያናት የመስቀሉ መገኘት ታሪክ (Doctrine innovation) የተቀመመ ታሪክ ነው በሚል ከቀኖናቸው አውጥተውታል።
የመስቀልን አከባበር በተመለከተ፣ ቀደምት ካቶሊካዊያን (non reformed Catholics) በአደባባይ በአልነት ያከብሩት ነበር።
ቤተክርስቲያናት የመስቀሉ መገኘት ታሪክ (Doctrine innovation) የተቀመመ ታሪክ ነው በሚል ከቀኖናቸው አውጥተውታል።
የመስቀልን አከባበር በተመለከተ፣ ቀደምት ካቶሊካዊያን (non reformed Catholics) በአደባባይ በአልነት ያከብሩት ነበር።
Thread 14
..ከምስራቅ ኦርቶዶክስ ቤተክርስቲያናት ውስጥ እጅግ በርካታ ተከታይ ያላት ሩሲያ እስከ 1917 አብዮት ድረስ በአደባባይ በአልነት ስታከብረው ብትቆይም ከሩሲያው ንጉሳዊ መንግስት ውድቀት በሁዋላ ኮሚኒስት መሪዎቹ ያደባባይ ሀይማኖታዊ በዓላት
..ከምስራቅ ኦርቶዶክስ ቤተክርስቲያናት ውስጥ እጅግ በርካታ ተከታይ ያላት ሩሲያ እስከ 1917 አብዮት ድረስ በአደባባይ በአልነት ስታከብረው ብትቆይም ከሩሲያው ንጉሳዊ መንግስት ውድቀት በሁዋላ ኮሚኒስት መሪዎቹ ያደባባይ ሀይማኖታዊ በዓላት
Thread 15
..በቤተክርስቲያን ውስጥ እንጂ ባደባባይ እንዳይከበሩ በመከልከላቸው፣ በአሉ የአደባባይ በአል መሆኑ ቀርቶ እንደውም በአሁኑ ወቅት በመታሰብ ብቻ የሚውል በአል ሆኗል። በአሉ በሩሲያ የሚታሰበው በSeptember 14 ነው።
..በቤተክርስቲያን ውስጥ እንጂ ባደባባይ እንዳይከበሩ በመከልከላቸው፣ በአሉ የአደባባይ በአል መሆኑ ቀርቶ እንደውም በአሁኑ ወቅት በመታሰብ ብቻ የሚውል በአል ሆኗል። በአሉ በሩሲያ የሚታሰበው በSeptember 14 ነው።
Thread 16
..የመስቀሉ መገኘት በዓል በአሁኑ ወቅት በሁሉም በሚባል ደረጃ (ከኢትዮጵያና ከኤርትራ በስተቀር) በአደባባይ በአልነት አይከበርም። የኦርየንታል ኦርቶዶክስ ቤተክርስቲያናት እለቱን ከ September 14 እስከ September 30 ባሉት ቀናት በማሰብና
..የመስቀሉ መገኘት በዓል በአሁኑ ወቅት በሁሉም በሚባል ደረጃ (ከኢትዮጵያና ከኤርትራ በስተቀር) በአደባባይ በአልነት አይከበርም። የኦርየንታል ኦርቶዶክስ ቤተክርስቲያናት እለቱን ከ September 14 እስከ September 30 ባሉት ቀናት በማሰብና
Thread 17
በቅዳሴ ብቻ ነው የሚያስቡት። የኦርየንታል ኦርቶዶክስ አባላት፣ የአርመንያ ቤተክርስቲያን ፣የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋህዶ፣የግብጽ ኮፕቲክ ቤተክርስቲያን ፣የሶርያ አሲርያ ቤተክርስትያን ፣የህንድ ማላንካራ ቤተክርስቲያንና
በቅዳሴ ብቻ ነው የሚያስቡት። የኦርየንታል ኦርቶዶክስ አባላት፣ የአርመንያ ቤተክርስቲያን ፣የኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋህዶ፣የግብጽ ኮፕቲክ ቤተክርስቲያን ፣የሶርያ አሲርያ ቤተክርስትያን ፣የህንድ ማላንካራ ቤተክርስቲያንና
Thread 18
የኤርትራ ተዋሕዶ ቤተክርስቲያን ናቸው። እነኚህ ቤተክርስቲያናት በቃልና በቀኖና ፍጹም አንድና አንድ (in full communion) ናቸው። ከነዚህ ውስጥ የኢትዮጵያና የኤርትራ ቤተክርስቲያናት የመስቀልን በአል ባደባባይ ማክበር እንደቀጠሉ ናቸው።
የኤርትራ ተዋሕዶ ቤተክርስቲያን ናቸው። እነኚህ ቤተክርስቲያናት በቃልና በቀኖና ፍጹም አንድና አንድ (in full communion) ናቸው። ከነዚህ ውስጥ የኢትዮጵያና የኤርትራ ቤተክርስቲያናት የመስቀልን በአል ባደባባይ ማክበር እንደቀጠሉ ናቸው።
