Bugün #Kerbela'nın yıl dönümü.

Hz. Peygamber'in torunu Hz. Hüseyin, bazı Müslümanlar tarafından acımasızca katledildi.

Nasıl oldu da Müslümanlar, Hz. Peygamber'in torununu öldürecek noktaya geldi? İslam tarihinin bu sayfalarını maalesef çok az biliyoruz.

Bilgisel başlıyor.

1* Hz. Peygamber, İslam'ın doğduğu ilk dönemde oldukça zor dönemler yaşadı. Ona biat edenler türlü işkencelere maruz kaldı. Tecrit edildi ve öldürülmek istendi.

Evvela ilk Müslüman kadın Sümeyye ve eşi Yasir, işkence ile katledildi.

2* Sümeyye, İran topraklarında doğmuş bir köleydi. İran hükümdarı Nuşirevan tarafından Yemen emirine köle olarak verildi.

Yemen Emiri, Taif'teyken rahatsızlanınca, onu El-Haris isimli bir doktor tedavi etti. Yemen Emiri bu nedenle Sümeyye'yi ona hediye etti.

3* Sümeyye daha sonra kendisi gibi himaye altındaki Yasir ile evlendi. Ammar isimli bir çocuğu oldu. Bu güzel aile daha sonra Hz. Peygamber'e biat eden ilk Müslümanlardan oldu.

Sümeyye ve Yasir, Müslüman olduğu için müşrikler tarafından işkenceyle katledildi.

4* Ammar da işkence altındaydı ve müşriklerin onu öldürmemesi için İslam'dan döndüğünü söyledi. Bu nedenle Hz. Peygamber'e onun kafir olduğunu söylediler. Fakat Hz. Peygamber, "işkence altında olduğu için dille İslam'dan dönmenin" kişiyi kafir etmeyeceğini söyledi.

5* Ammar kalben dinden dönmemişti. Ölüm tehlikesinden kurtulunca tekrar Hz. Peygamber'in yanına gitti ve İslam için hizmet etti.

Hz. Peygamber Ammar'ı çok severdi. Bir defasında Ammar'ı asi bir topluluğun öldüreceğini söylemişti. Bu, çok bilinen bir hadisi şerifti.

6* Ammar'ın annesi, ilk Müslüman kadın ve ilk Müslüman şehit olan Sümeyye, İran'ın Keşker şehrinin, Bamıh (Pamuk) köyündendi ve Türk'tü.

Bir yerde o, ilk Müslüman Türk'tü ve Ammar da ilk Müslüman Türk erkeğiydi.

7* Yıllar sonra Hz. Peygamber vefat etti. Onun yerine devleti yönetmek için bir heyet toplandı. Medineli iki aile, halifenin kendi ailesinden olmasını istedi. Fakat bu iki aile birbiriyle rakipti.

Bu nedenle halife olarak Hz. Peygamber'in en yakınlarından Hz. Ebubekir seçildi.

8* Hz. Ebubekir halife seçildiğinde, Hz. Ali'nin halife seçilmesinin doğru olacağını iddia edenler olmuştu. Fakat Hz. Ali, bir süre sonra Hz. Ebubekir'e biat etti.

Hz. Ebubekir ise ölmeden evvel Hz. Ömer'i işaret etti. Bu nedenle ondan sonra Hz. Ömer halife oldu.

9* Hz. Ömer ise ölmeden önce, kendisinden sonraki halifenin seçimi için bir şura oluşturdu. Şurada Hz. Ali, Hz. Osman, Abdurrahman, Sa'd, Zübeyr ve Talha bulunuyordu.

Hz. Ömer'in ölümünün ardından şura, Hz. Osman'ı halife olarak belirledi.

10* Hz. Osman dönemi, önceki halifelere nazaran çalkantılı geçti. Eleştirilerin başında Hz. Osman'ın makamlara akrabalarını getiriyordu.

Bu atamalardan biri de Suriye valiliğine Muaviye'nin getirilmesiydi.

11* Muaviye'nin babasu Ebu Süfyan, Hz. Peygamber'e ilk döneminde karşı olanlardan biriydi. Ona fiili olarak eziyet etmese de öldürülmesi kararı alınan heyetlerde bulunmuştu.

Ebu Süfyan daha sonra Uhud Savaşı'nda Hz. Peygamber'e karşı savaştı.

12* Uhud Savaşı'nda Hz. Peygamber yaralanmış ve amcası Hz. Hamza vahşice katledilmişti.

Hz. Hamza'nın katledilmesi için Vahşi isimli askeri görevlendiren kişi Muaviye'nin annesi Hind bin Utbe'ydi.

13* Muaviye'nin ailesi daha sonra Müslüman olmuş ve Muaviye de Hz. Peygamber'in hadis katipliğine getirilmişti.

Muaviye, Mekke'nin önemli ailesi Ümeyyeoğulları'ndan geliyordu.
Hz. Peygamber ise diğer önemli aile olan Haşimoğulları'ndan geliyordu.

14* Hz. Osman hakkında yapılan tenkitler gittikçe çoğaldı ve bir isyana dönüştü. Evi, Müslümanlar tarafından çevrilen Hz. Osman fiili olarak tepki göstermedi.

Hz. Osman'ın evini kuşatanlar arasında Hz. Ebubekir'in oğlu Muhammet de bulunuyordu.

15* İsyancı grup tehditlerini artırınca Hz. Ali, kendi oğulları Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin'i Hz. Osman'ı korumak için görevlendirdi. Fakat isyancılar bir yolunu bularak Hz. Osman'ın evine girip onu öldürdü.

16* Hz. Osman'ın şehit edilmesinden sonra toplanan bir kısım Müslüman, Hz. Ali'yi halife seçti. Ona ilk biat edenler arasında, Hz. Ömer tarafından oluşturulan şurada yer almış Talha ve Zübeyir de bulunuyordu.

17* Hz. Ali göreve geldikten sonra Hz. Osman'ı şehit edenlerle ilgili araştırma yapılmasını istedi. Fakat Muaviye Hz. Osman'ın ölümünden ötürü Hz. Ali'yi sorumlu tuttu.

Öte yandan Hz. Ali'nin bu hadiseyi engellemeye gücü varken bunu yapmadığını da iddia edenler oldu.

18* Zübeyir ve Talha, bir süre sonra Hz. Ali'den valilik görevi istedi. Fakat Hz. Ali bu teklifi kabul etmedi. Bir süre sonra araları açıldı.

Daha sonra Hz. Peygamber'in hanımı ve Hz. Ebubekir'in kızı olan Hz. Ayşe de Hz. Ali'yi bu konuda sorumlu tutmaya başladı.

19* Hz. Ali'nin görev esnasında Ümeyyeoğulları'nı görevlerden uzaklaştırdığı iddia ediliyordu.

Öte yandan Zübeyir ve Talha da Hz. Ayşe'nin safına geçerek Hz. Ali'ye cephe oluşturdu.

20* Hz. Ayşe, Talha ve Zübeyir Hz. Ali'den hoşnutsuz olanların çok olduğu Basra'ya geçerek isyan bayrağı açtı. İsyan nedeni Hz. Ali'nin Hz. Osman'ın katlini yeterince araştırmamasıydı.

Bu orduya Ümeyyeoğulları da katılmıştı.

21* Cemel Vakası olarak bilenen bu olaya Hz. Ali'nin ordusu, Hz. Ayşe'nin ordusuna galip geldi. Zübeyir ve Talha bu savaşta hayatını kaybetti.

Hz. Ali'nin tartışılmaya başlanması Muaviye'nin de işine geliyordu. Ve zamanın geldiğini düşünüyordu.

22* Hz. Ali önce Muaviye'ye elçi gönderdi ve isyandan vazgeçmesini istedi. Fakat Muaviye reddetti.

Muaviye çok başarılı bir politikacıydı ve kendi bölgesini Hz. Ali'ye karşı güzel bir şekilde doldurmuştu. Bunu yaparken de dini, kendi politikasına alet ediyordu.

23* Hz. Ali, elçisini reddeden Muaviye'ye karşı harekete geçti. İki ordu Sıffin dolaylarında karşılaştı.

Yapılan savaşta Hz. Ali'nin ordusu üstün gelse de kesin zafer elde edilemedi. Bunun en büyük nedeni Muaviye'nin stratejik bir hamlesiydi.

24* Muaviye, Hz. Ali'nin ordusunda tereddüt yaratmak için ordusundaki mızraklılara bir emir verdi ve mızraklarının uçlarına Kuran-ı Kerim sayfaları geçirmelerini istedi.

Ordu bu emri yerine getirince Hz. Ali'nin ordusundaki bir kısım asker tereddüt yaşadı.

25* Hz. Ali savaş yanlısı olmasına karşın ordusunun bir kısmı savaşmakta tereddüt ediyordu. Bu nedenle taraflar, halifenin kim olacağını belirlemek için hakem heyeti kurulması konusunda anlaştı.

26* Hz. Ali'nin hakem belirlenmesi kararına ordudaki bir grup karşı çıktı.

Onlara göre Kuran-ı Kerim hükümleri sabitti ve Muaviye'yle savaşılması gerekiyordu. Bu görüşe göre Hz. Ali, savaşı terk edip hakem yoluna gittiği için Kuran'ı terk etmişti.

27* Muaviye, hakem olayında politikacılığını konuşturdu ve iki hakemin de kendi tarafını görevden uzaklaştıracağı hususunda Hz. Ali'nin hakemini yanılttı. Hz. Ali'nin hakemi onu görevden uzaklaştırdığını açıkladı ama Muaviye'nin hakemi bunu yapmayıp onun iddiasını destekledi.

28* Böylece Muaviye, Hz. Ali'nin hilafetinin sona erdiğini iddia etti. Muaviye'nin destekçileri onu halife ilan etti.

Hz. Ali'nin ordusu ise sonuç karşısında bölünmüştü. Bunlardan bir kısmı Hz. Ali'ye cephe aldı ve yeni bir isyan başlattı.

29* Muaviye, Hz. Ebubekir'in oğlu Muhammet'in valilik yaptığı Mısır'a ordu gönderdi.

Hz. Ali'ye bağlı olan Muhammet, Muaviye'nin ordusu tarafından katledildi ve Mısır, Muaviye'ye geçmiş oldu.

30* Hz. Ali ise Harici isyanını bastırdı ve çoğunu Nehveran Savaşı'nda yok etti. Fakat Hariciler intikam almak için bir pusu kurdu ve Hz. Ali'yi şehit etti.

Muaviye, emeline bir adım daha yaklaşmış oldu.

31* Hz. Ali'nin şehit edilmesinden sonra Müslümanlar Hz. Ali'nin oğlu Hz. Hasan'ı halife seçti. Muaviye ise buna karşı çıktı.

Hz. Hasan'ın ordusuyla Muaviye'nin ordusu yeni bir savaş için karşı karşıya geldi.

32* Sıffin Savaşı'nda Bedir'de Hz. Peygamber ile savaşmış gaziler şehit olmuştu. Onlardan biri de Hz. Ali'nin yanında savaşan Ammar Bin Yasir'di.

Hz. Peygamber'in Ammar hakkında söylediği bir hadis nedeniyle Muaviye zor anlar yaşamıştı.

33* Muaviye'nin ordusu Ammar'ı şehit edince Hz. Peygamber'in hadisi nedeniyle lanetlendiklerini düşünmüş ve tereddüte kapılmıştı.

Muaviye ise "Ammar'ı buraya getiren Ali'dir, onu Ali öldürmüştür" diyerek politikacılığını konuşturmuştu.

34* Fakat Muaviye, yapılan savaşlar ve şehit edilen müslümanlar nedeniyle kan dökülmesinin kendi iddiasını zayıflattığını biliyordu. Bu nedenle Muaviye, Hz. Hasan'ın halifelikten ayrılmasını istiyordu.

Savaştan önce Hz. Hasan'ın ordusunda bir isyan çıkınca durumu fırsat bildi.

35* Hz. Hasan isyan esnasında yaralandığı ve ordusunda dağılmalar baş gösterdiği için Muaviye ile anlaştı.

Anlaşmaya göre Muaviye halife olacak, öldükten sonra halifelik Hz. Hasan'a, şayet o yaşamıyorsa Hz. Hüseyin'e geçecekti.

36* Muaviye, verdiği sözü politik bir manevra ile çiğneyip kendisinden sonra oğlu Yezit'in halife olacağını ilan etti.

Muaviye, kendisine karşı çıkanlara Hz. Ebubekir'in Hz. Ömer'i işaret etmesini örnek verdi. Kendisi yanlış yaptıysa Hz. Ebubekir'in de yaptığını iddia etti.

37* Muaviye döneminde, camilerde Hz. Ali'ye hakaretler edilmesi gibi bir adet baş göstermişti. Hucr isimli bir Müslüman buna karşı çıkınca öldürülmüştü.

Muaviye ve oğlu Yezit'in hilafetine çokça itiraz bulunuyordu. Nihayetinde Hz. Hüseyin Yezit'e biat etmedi.

38* Hz. Hüseyin'in Yezit'e biat etmediğini duyan Kufe şehrinin ahalisi onu Kufe'ye davet etti. Hz. Hüseyin bir yakınını Kufe'ye gönderdi ve desteği yerinde gözlemletmek istedi.

Yezit ise durumu öğrenince Hz. Hüseyin'in Kufe'deki elçisini katlettirdi.

39* Hz. Hüseyin, Kufe'ye gitmeye karar verdi. Yakınları ona Kufelilere güvenmemesi gerektiğini söyledi ama Hz. Hüseyin:

"Eğer ben bu yola çıkmasam korkarım ki benden sonra kimse adaletsizliğe, zulme, haksızlığa başkaldırmaz" dedi.

40* Hz. Hüseyin Kufe'ye gitmek için yola çıktı ve Kerbela yakınlarında Yezit'in askerleri tarafından kuşatıldı.

Hz. Hüseyin'in beraberinde 72 kişi vardı. Ömer b. Sa'd komutasındaki Yezit ordusu ise 4 binden fazlaydı.

41* Yezit'in ordusu evvela Hz. Hüseyin'i su kaynaklarını keserek susuz bıraktı.

Hz. Hüseyin nihayetinde atına binip Yezit güçlerine önemli bir konuşma yaptı. Yezit'in komutanlarından biri Hz. Hüseyin saflarına geçince Yezit'in ordusu hücuma kalktı.

42* Hz. Hüseyin'in az sayıdaki adamı, dramatik şekilde düşmana direndiyse de sayıca üstünlük Yezit'in ordusundaydı.

Hz. Hüseyin'in bir süre sonra şehit düştü. Başı kesildi ve naaşı yağmalandı. Akabinde tüm çadırlar yağmalandı.

43* Hz. Hüseyin'in kesilen başı Yezit'e götürüldü. Yezit, bunu yapanlara herhangi bir ceza vermedi ve hiçbirini görevden almadı.

Hz. Hüseyin'in ailesi esir edildi ve Mekke'ye gönderildi. Böylece Yezit'in hilafeti hakimiyeti sağlamış oldu.

44* Böylece İslam tarihinde Emeviler (Ümeyyeoğulları) hakimiyeti kesin olarak başladı ve uzun müddet devam etti.

Bu süreçte Emevi halifelerinin önemli bir bölümü Hz. Ali'ye hakaret edilmesini bir gelenek haline getirdi.

45* Ayrıca Emeviler döneminde pek çok yanlış uygulamanın İslam adı altında uygulamaya konduğu iddia edilmektedir.

İşte, İslam tarihinin toplumumuz tarafından az bilinen ibret verici ve aynı zamanda dramatik bir özeti.

Bilgisel sona ermiştir.

Kaynaklar:

İslam Ansiklopedisi,
Halifelik Kurumu - Kalkaşendi
İslam Tarihi - Filibeli Ahmet Hilmi